Voor een dubbeltje op de eerste rang

Beeld: Nadine van den Berg

Wie heeft het koperdraad uitgevonden? Antwoord: twee Hollanders die vochten om een stuiver. Je kunt erom lachen, maar door onze Hollandse zuinigheid hebben wij een relatief lage premie voor onze ziektekostenverzekering, waarmee wij toegang hebben tot vrijwel alle geregistreerde behandelingen. Dat laatste wordt onder andere mogelijk gemaakt doordat de Nederlandse overheid zich actief inzet voor een lagere prijs van geneesmiddelen. Het wellicht bekendste voorbeeld hiervan is de sluis, waarin dure geneesmiddelen worden ‘geparkeerd’ totdat de overheid een redelijke prijs met de fabrikant heeft uit onderhandeld. Het is een publiek geheim dat farmaceutische bedrijven een broertje dood hebben aan de sluis. Des te opmerkelijker was het echter dat Janssen Benelux eind 2017 aankondigde uit Nederland weg te willen gaan vanwege hoogopgelopen irritatie over de discussie over de prijs van dure geneesmiddelen.

Wie enige achtergrondkennis heeft weet echter dat dit een loos dreigement was. Want ondanks de sluisprocedure ligt de prijs van dure geneesmiddelen in Nederland maar net onder het Europees gemiddelde. Een Europees gemiddelde dat bovendien omhoog wordt gedreven door een drietal landen waar aanmerkelijk minder prijsbeheersing vanuit de overheid plaatsvindt. Maar er is nog een belangrijkere reden waarom de farmaceutische industrie Nederland niet snel zal verlaten. Uit een rapport van Oxfam Novib uit 2018 komt naar voren dat een viertal grote farmaceutische bedrijven (waaronder Johnson & Johnson, het moederbedrijf van Janssen) destijds maar liefst 135 dochterfirma’s in Nederland had geregistreerd. Vanwege ons gunstige belastingklimaat leverde dit deze firma’s een winstmarge van 31 procent op in Nederland ten opzichte van 7 procent in andere ontwikkelde landen. Ik vermoed daarom dat het wel goed zit met onze toegang tot innovatieve geneesmiddelen de komende jaren, maar de discussie over de bijbehorende prijs zal er niet minder levendig om worden.

In dit nummer aandacht voor de commissie Dure Geneesmiddelen van de Nederlandse Vereniging voor Hematologie (NVvH). Nicole Blijlevens schetst hoe de beroepsgroep via deze NVvH-commissie werkt aan professionalisering en stroomlijning van de procedures rondom het verkrijgen van vergoeding voor dure geneesmiddelen. Daarnaast een interview met Avinash Dinmohamed en Lizette Berkx over de steeds slimmer wordende mogelijkheden die het IKNL tot zijn beschikking heeft voor data-analyse. Verderop geven Alexandra Herbers en Bas van Haren een kijkje in de keuken over hoe de verdeling van HOVON-studies in een regio kan worden uitgevoerd. Ten slotte aandacht voor het prachtige proefschrift van Djamila Issa. Met dit proefschrift wordt aangetoond wat een rijkdom aan hematologische patiëntdata wij in Nederland hebben en hoe wij deze gegevens kunnen gebruiken voor het beantwoorden van zeer relevante klinische vragen.